مزاج صفرا چیست

صفرا یکی از چهار مواد سازنده بدن و اخلاط چهارگانه است. پیش از توضیح مزاج صفرا، باید بدانیم مزاج چیست.

چهار ویژگی سردی، گرمی و خشکی، تری در بدن انسان‌ها متفاوت است. بسته به اینکه در هر فرد کدام ویژگی غلبه یابد مزاج او مشخص می‌‌شود. اگر برآیند این چهار ویژگی در شخصی صفر باشد، طبع او معتدل خواهد بود اما اگر ترکیبی نامساوی باشد مزاج فرد نامعتدل و در یکی از دسته‌های مزاج چهارگانه خواهد بود. به این ترتیب افراد با چهار مزاج گرم و خشک، گرم و تر، سرد و خشک و سرد و تر از یکدیگر متمایز می‌شوند. طب سنتی بر هرکدام از این مزاج‌ها نام‌هایی قرار داده است که یکی از آن‌ها یعنی طبع گرم و خشک، صفرا نام دارد.  شناخت مزاج به داشتن درک صحیحی از نیاز‌های بدن و علت ویژگی‌ها و مشکلات آن‌ به دست می‌دهد.

هر فرد برای داشتن بدنی سالم‌تر، باید در مزاج خود اعتدالی ایجاد کند. اعتدال در مزاج هر فرد با فرد دیگر متفاوت است. هر بدنی بسته به مزاج آن به نسبت خاصی از سردی، گرمی، خشکی یا رطوبت نیاز دارد. در صورت نداشتن عادت غذایی و سبک زندگی صحیح، ممکن است یک مزاج در فرد غلبه کند و سبب بروز مشکلاتی گردد.

نشانه ‌های غلبه صفرا در بدن

اگر حدس می‌زنید طبع گرم و خشکی داشته باشید، نشانه‌های غلبه صفرا را در خود بررسی کنید.

پوست: اولین نشانه افراد با مزاج صفراوی در پوستشان بروز می‌کند؛ این افراد پوست گندمی روشن یا زردگون دارند. به خاطر طبع خشکی که صفراوی‌ها دارند، پوستشان اغلب خشک است و منافذ ریز و درشتی روی پوست صورت و دست‌ها دیده می‌شود. معمولاً روی پوست صورت جوش و آکنه دارند و در مواردی دچار حساسیت‌های پوستی اگزماتیک می‌شوند.

مو: دیگر نشانه ظاهری در موها است. موی بدن این افراد کم است و در قسمت جلوی سر نیز کم مویی مشاهده می‌شود و مستعد ریزش مو و تاسی سر هستند. جنس موی افراد با مزاج صفرا ضخیم و مجعد است و معمولاً فر درشتی دارد. رنگ موی خرمایی یا مشکی میان صفراوی‌ها رایج است.

اندام: اندام صفراوی‌ها به طور کلی متوسط یا باریک است اما کمر و ساق‌های پهن و در ناحیه شکم کمی برجستگی دارند.بازو و شانه‌های این افراد متوسط یا باریک است.

سایر نشانه ‌های ظاهری: چشمان افراد صفرا مزاج میشی رنگ است سفیدی چشم آن‌ها گاهی به زردی می‌زند. رگ‌های بدن و اغلب در ناحیه دست درشت و برجسته است زیرا نبض پر و قوی دارند. زیر ناخن این افراد رنگ قرمز و زرد به چشم می‌خورد. حرارت زیاد قلب و کبد، معمولاً باعث بزرگ شدن بینی صفراوی‌ها می‌گردد.

ویژگی افراد با مزاج گرم و خشک

حالا که با نشانه‌های ظاهری افراد صفراوی آشنا شدیم، بهتر است بدانیم این افراد ویژگی‌های فیزیولوژیکی خاصی هم دارند.

تمایلات غذایی: این افراد روزانه احساس نیاز زیادی به آب خوردن می‌کنند و اغلب تشنه هستند. گرمایی بودن از دیگر ویژگی‌ آن‌هاست؛ پس طبیعی است که فصل تابستان را دوست نداشته باشند. غلبه گرما در بدن باعث می‌شود با خوردن برخی گرمی‌جات دچار خارش و کهیر شوند. به خوردن خوراکی‌های ترش مانند لواشک و تمر هندی و سردی‌جات مثل خیار و هندوانه علاقه دارند اما شیرینی‌جات را خیلی دوست ندارند.

خصلت‌های رفتاری: افراد گرم مزاج و صفراوی معمولاً زود از کوره در رفته و زود هم آرام می‌شوند. بسیار پرانرژی و فعال هستند. این افراد در جمع به باهوشی، زیرکی و البته پرحرفی شناخته می‌شوند. چالاک هستند و کارها را با سرعت انجام می‌دهند. دقت عمل، نظم و تیزبینی از دیگر ویژگی یک فرد صفراوی است. میل جنسی بالایی دارند اما این میل همیشه ثابت نیست و متغیر است. متوالی، تند و با صدای بلند صحبت می‌کنند و روابط اجتماعی بالایی دارند. معمولاً خواب کم و سبکی دارند. قدرت بالای یادگیری‌ شان معمولاً تحسین دیگران را برمی‌انگیزد اما حافظه ضعیفی دارند. عجول و معمولاً بی‌قرارند. بیشتر اوقات احساس گرما می‌کنند و سرما را ترجیح می‌دهند.

خوراکی‌های مفید برای صفرا مزاجی‌ها

طبع گرم افراد صفراوی، آن‌ها را به سمت خوراکی‌ها و غذاهای خنک متمایل می‌کند که میل مفیدی برای آنها است. در میان عرقیجات عرق کاسنی و عرق شاه‌ تره به دلیل خنکی، به صفراوی مزاج‌ها توصیه می‌شود. ترشیجاتی مانند زرشک، لیموترش، نارنج، گریپ فروت، کیوی، آلو بخارا، آلوچه، پرتقال، انار، شاه توت، گوجه سبز، آلبالو و تمر هندی به دلیل اسیدی بودن برای این افراد مفید است. لیمو شیرین، کاهو، هندوانه، گرمک، سیب، گلابی، گیلاس، هویج، پیاز، قارچ و سبزیجات گرچه ترش نیستند اما به سبب خنکی، طبع یک صفراوی را اصلاح می‌کند.

آش جو، سوپ جو، سیب زمینی پخته، خورش بامیه ،خورش کدو، نخود فرنگی، لیمو عمانی، ماش، عدسی، عدس پلو، و به طور کلی پلوی سفید با هر خورشتی که همراه باشد از جمله غذاهای سازگار با طبع این افراد است. بهتر است با صفرا مزاجی‌ها از روغن زیتون تا جای ممکن در طبخ غذای خود استفاده کنند.

از خشکبارهای مفید برای کبد برگه هلو، برگه زردآلود، مغز بادام خام تازه را می‌توان نام برد.

شستشوی سر با سدر و ختمی، حس خنکی می‌بخشد و برای افراد با طبع گرم توصیه می‌شود.

مواد غذایی مضر برای طبع گرم و خشک

خوردن نوشیدنی‌های گرم مانند چای، قهوه و نسکافه به کبد صفراوی‌ها آسیب می‌زند. به طور کلی مصرف غذاها به صورت فریز شده و زودپز شده، غذاهای پرچرب و زیادو ریزه خواری از عادت‌های غذایی اشتباهی است که منجر به افزایش صفرا در بدن می‌شود.

در پخت غذا برای افراد با طبع گرم و خشک بهتر است از این مواد کمتر استفاده شود: روغن نباتی مایع یا جامد، تخم مرغ، سس و رب، ادویه‌جات تند، گوشت قرمز، ماکارونی و بادمجان.

همراه غذا و پس از آن نباید مایعات بنوشند، مخصوصاً نوشابه و آب یخ.

شیرینی‌جات مصنوعی، آجیل شور، موز، خربزه، طالبی و آناناس از دیگر خوراکی‌های ممنوع برای این افراد است.

در آخر

اگر نشانه‌هایی از مزاج صفرا در خود دیدید برای شناخت طبع خود از نظر متخصصان کمک بگیرید و به احتمالات اکتفا نکنید. در هر طبعی می‌توان به تعادل رسید و بدن سالمی داشت. تنها کافیست موارد مفید و مضر برای طبع خود را بشناسید و آن‌ها را رعایت کنید.